👳«حکیم محمد اعظم خان چشتی» معروف به ناظم جهان، فرزند سلطان الاطباء حکیم شاه اعظم خان سیستانی الاصل مصطفی آبادی، یکی از نوادر تاریخ پزشکی هند اسلامی است.

✍وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی (صرف، نحو، منطق و فارسی) نزد علمای مشهور آن زمان، به علم طب علاقمند شد و طب را نزد حکیم نور الاسلام فراگرفت. حکیم نور الاسلام، شاگرد استاد حکیم اسد علی و ایشان نیز شاگرد استاد میرهاشم، ملقب به حکیم معتمد الملوک سید علوی خان، بود.

✍حکیم اعظم در ۲۲ سالگی تحصیلات طب را به اتمام رساند و از آن پس تا پایان عمر بدین خدمت مشغول بود. خدمات شایان وی به علم پزشکی تا حدی است که در میان متاخران کمتر کسی مانند او یافت می‌شود.

✍او پس از تکمیل تحصیلات خود در سال ۱۲۵۰ ق رامپور را ترک کرد و به «بهوپال» هجرت نمود و در آنجا با نواب جهانگیر محمد خان وابستگی و الفتی به هم زد. نواب جهانگیر وی را در سال ۱۲۵۲ ق به عنوان «ناظم جهان» ملقب ساخت.

😑وی، پس از درگذشت نواب جهانگیر، از بهوپال به «مالوه» رفت و در آنجا با «مهاراجه تکوجی راؤیگر» آشنا شد و به لقب «مسیح مالوه» شهرت پیدا کرد و در همانجا به سال ۱۳۲۰ ق مطابق با ۱۹۰۲ م درگذشت.

📚آثار

۱- نیر اعظم: در مورد نبض؛

۲- رکن اعظم: یا انوار اعظم، ظاهرا در مورد کلیات (هم اکنون در دسترس نمی‌باشد)؛

۳- رموز اعظم: در گزارش موارد بیماری و تجربیات وی در سه جلد؛

۴- محیط اعظم: در مفردات؛

۵- قرابادین اعظم: در داروهای ترکیبی؛

۶- اسماء الادویه: در بیان اسامی مختلف مفردات؛

۷- اکسیر اعظم: در علاج بیماری‌ها از سر تا قدم و علاج بیماری‌های کلی مانند حمیات در چهار جلد. معروف است که در تالیف کتاب اکسیر اعظم سی سال کار طاقت فرسا کرده است.
ظاهرا او را اولین و آخرین کسی باید دانست که توانسته است مجموعه دانش پزشکی اسلاف خود گردآوری وتدوین نماید.

📚@ketabetebi 👈🏃